..::هوالرفیق::..
خیلی وقت بود که در نظر داشتم این پست را آماده کنم. به خصوص که دوستان زیادی این مدت از من پرسیده بودند که MPH چی هست؟ یعنی چی؟ چطور می‌شود مطالعه کرد؟ اصلا ارزش دارد یا نه؟
در این پست سعی می‌کنم هر آنچه که در این رابطه می‌دانم را با شما به اشتراک بگذارم؛ ممنون می‌شوم که اگر در انتها سوالی بی‌جواب ماند و یا آن که نکته‌ای ناگفته باقی ماند را در دیدگاه‌ها مطرح کنید که با کمک هم پست را تکمیل‌تر کنیم.
***
M.P.H مخفف کلمه‌ی the Master of Public Health است. مَستِر (Master) به معنای ارشد (کارشناسی ارشد) است یا همان فوق‌لیسانس. قسمت دوم، پابلیک هلث (Public Health) به معنای سلامت عمومی است. در زمینه‌ی سلامت عمومی، رشته‌های زیادی وجود دارند از جمله: MSPH، MMSPH، Dr.PH، IMHL که موضوع بحث این پست ما نیست. (+)
۰- مقدمه
ارشد سلامت عمومی خودش شاخه‌های مختلفی دارد. به عنوان مثال شاخه‌ی «سیاست‌گذاری سلامت» و «اپیدمیولوژی» خود دو شاخه از این رشته هستند که هر دو در دانشگاه علوم پزشکی شیراز ارائه می‌گردند. دانشجویانی که وارد این رشته‌ها می‌شوند عموماً به خاطر معدل بالا و کلاسِ کار! آن را شروع می‌کنند و در طول دوره تازه متوجه می‌شوند که با چه چیزی روبه‌رو هستند. جدا از این که اگر جلوی اسمت MD, MPH بنویسند، کلاس دارد، باید ببینیم ارزش وقت گذاشتن را دارد یا نه.
یک جمله را بارها از امیرمحمد شنیده‌ام که «امتحان اصلی را جامعه از پزشک خواهد گرفت.» رشته‌ی MPH هم از این قاعده مستثنا نیست. یعنی کسانی که فقط مدرکش را گرفته‌اند اما اصولش را نمی‌شناسند و برعکس، کاملاً مشخص هستند و کسی به مدرک و اسم MD, MPH کاری ندارد.
۱- محتوایی که قرار است مطالعه شود.
در این رشته ابتدا موضوعات پژوهشی را یاد می‌گیریم مثل روش تحقیق، روش سرچ مقالات، روش پروپوزال‌نویسی و مطالعه در مورد جزئیات آن (کد اخلاق و گرنت پژوهشی و…)؛ سپس سراغ یادگیری نرم‌افزارهای تحلیل داده و انواع تحقیق می‌رویم؛ یعنی کار با نرم‌افزار SPSS و یادگیری در مورد تحقیقات گذشته‌نگر، آینده‌نگر و سیستماتیک ریووها (Systematic Review) و متاآنالیزها.
بعد از این مقدمات سراغ مطالعه مباحث مدیریتی می‌رویم. به عنوان مثال مدیریت نظام سلامت و بازاریابی اجتماعی، مطالعه در مورد سیستم‌های نظام مراقبت در ایران و دنیا و مطالعه در مورد بیمه‌ها.
بعد از آن وارد موضوعاتی مثل اقتصاد و جامعه‌شناسی می‌شویم و در کنار همه‌ی این‌ها یک سری واحدهای اختصاصی همان شاخه (مثلاً سیاست‌گذاری) را می‌گذرانیم.
۲- کسانی که باید MPH را مطالعه کنند.
کسانی که به موضوعات پژوهشی علاقه‌مند هستند و می‌خواهند کارهای پژوهشی را کمی عمیق‌تر و علمی‌تر دنبال کنند.
کسانی که به دنبال پُست‌های مدیریتی هستند، مثل ریاست بیمارستان.
کسانی که به موضوع سلامت عمومی اهمیّت می‌دهند و می‌خواهند در کنار پزشکی (سلامت فردی) آن را هم مطالعه کنند.
کسانی که به دنبال رزومه هستند و برایشان نوشته شدن MPH در کنار MD اهمیت دارد.
کسانی که وقت اضافه دارند! و نمی‌دانند با آن چه کار کنند.
گفته می‌شود که مقالات پژوهشیِ پژوهشگرانی که MPH را گذرانده‌اند مورد توجه بیشتری قرار می‌گیرد اما حقیقت آن است که خود مقاله و روش تحقیق است که اهمیت دارد و صرف کلمه‌ی «MPH» قرار نیست کار بخصوصی انجام دهد.
همچنین گفته می‌شود که درآمد کسانی که این مدرک را گذرانده باشند کمی بیشتر از دیگر همکاران خواهد بود (که این برای کسانی باید قابل توجه باشد که برنامه دارند هیات علمی دانشگاه بشوند، یعنی کار دولتی داشته باشند و از دولت حقوق بگیرند).
بعضی از دانشجویان استعداد درخشان هم برای پر کردن امتیاز تخصص خود این دوره‌ها را می‌گذرانند. (۴۰ امتیاز استعداد درخشان آزمون تخصص یا همان رزیدنتی)
در آخر آن که هیچ «بایدی» برای گذراندن این دوره برای کسی وجود ندارد و نهایتاً تمام مباحث را می‌توانید با «نگذراندن» این دوره هم یاد بگیرید.
۳- چطور باید وارد این دوره بشویم.
هر کجا که این دوره را ارائه می‌دهد شرایط خاص خودش را دارد که باید آن را از مرکز همان‌جا و یا از سایت آنجا جویا بشوید.
به عنوان مثال مرکز سیاست‌گذاری سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز دوره را بدون شرط معدل، برای تمامی رشته‌ها (و نه فقط دانشجویان پزشکی) برگزار می‌کند. دوره رایگان نیست و به صورت مجازی برگزار می‌شود که حدوداً دو سال طول می‌کشد. (+/+)
مرکز MPH دانشگاه علوم پزشکی شیراز دوره‌های حضوری، با شرط معدل و رایگان را برگزار می‌کند که تنها دانشجویان پزشکی می‌توانند در آن شرکت کنند و حدود ۴ سال طول می‌کشد. (+)
می‌دانم که دانشگاه تهران هم دوره را برگزار می‌کند که از کمّ و کیف آن اطلاعی ندارم.
پی‌نوشت: لطفاً جهت تکمیل پست اگر سوال بی‌حواب یا نکته‌ی ناگفته‌ای باقی مانده در دیدگاه برایمان بنویسید.
..::این پست با توجه به دیدگاه‌ها و سوالات شما ویرایش می‌شود::..
16 دیدگاه روشن رشته سلامت عمومی (MPH)
سلام وقتتون به خیر
می خواستم بدونم MPH در “پذیرش” هیات علمی تاثیری داره؟
سلام محمد جان،
میتونم بگم به عنوان رزومه می‌توانی به آن نگاه کنی. اما شاخص‌های هیات علمی شدن در دانشگاه‌های ما کمی متفاوت‌تر از این می‌باشد.
حتماً کمک کننده خواهد بود، اما نه به عنوان اولویت اول.
سلام امیر علی.تو همین پست نگار ازت پرسیده چرا به خارج از کشور برای ادامه تحصیل نرفتی.مثل اینکه قراره پستی هم برای این موضوع بنویسی،بی صبرانه منتظرم.حالا من یه خواسته دیگه ای رو دارم ازت که اونم برامون بگو که چرا دانشگاه تهران رو انتخاب نکردی،حالا من نمیدونم رتبه‌ات چند بود اما اگر حق انتخاب دانشگاه تهران رو داشتی چرا انتخابش نکردی؟به جز این دلیل که خانوادت شیرازن چه دلیل دیگه ای داره.ممنون.خسته هم نباشی
سلام،
انشاالله در مورد تحصیل در خارج از کشور به زودی می‌نویسم.
بله رتبه‌ام برای انتخاب تهران هم آزاد بود. در مورد انتخاب شیراز، من پسردایی‌هام تهران پزشکی می‌خونند و شرایط تحصیل اونجا رو تا حدی می‌دونستم و پسر خاله‌ام شیراز خوانده بود. با مشورت‌هایی که با هر دو داشتم و البته پرسیدن نظرات چند نفر دیگه، نهایتاً شیراز رو انتخاب کردم. دانشگاه شیراز توی تربیت پزشک عمومی (GP) متفاوت‌ترین کوریکولوم آموزش پزشکی کشور رو داره دنبال می‌کنه. (که شاید یک روز راجع‌به کوریکولوم آموزشی شیراز، تعداد کشیک‌هایش و… بنویسم.)
سلام اقای رستگاری ممنون از مطالب خوبتون
من مدتی هست عضو متمم شدم. می خواستم ببینم چطور میشه در اون فضا دوستان متممی پیدا کرد یا مثلا ارزیاب درس ها شد و …..
ممنون میشم اگر پاسخ بدین😊🙏🏻
سلام
انشاالله که سلامت باشید.
با فعالیت توی متمم کم‌کم دوستان متممی را پیدا می‌کنید: با سر زدن به وبلاگ‌های دوستان، نوشتن کامنت در روزنوشته‌های محمدرضا، و حل تمرین‌های متمم.
برای ارزیاب درس‌ها شدن باید یک حداقل امتیازی را در هر درس پیدا کنید که لیست آن را در سوالات شایع متمم می‌توانید پیدا کنید. (+)
سلام
مشتاقانه منتظر نوشتنتون در این مورد هستم …
شاد باشید… 🙂
سلام اقای کازرونی عزیز…
من برام یه سوال پیش اومده و ازتون ممنون میشم که بهم کمک کننید.
من توی یکی از نوشته هاتون خوندم که تصمیم داشتین که برای ادامه تحصیل به خارج برین ولی از این تصمیمتون منصرف شدین اگه امکانش هست میشه که دلیل صرف نظر کردنتون از این تصمیم رو بیان کنید؟!
شاد باشید.
سلام
انشاالله در یک پست جدا در مودش می‌نویسم.
ابتدا ممنون از جواب دادنت
در رابطه با جواب سوال یک،خودم دوباره رفتم قسمتی که نوشتی هیات علمی رو خوندم و فهمیدم که دیروز یکم بد متوجه شدم اون قسمت رو،پس ایرادی در متن تو نیست.البته اگر بد هم متوجه نمیشدم،یک سوال ششمی هم به وجود میومد با این مضمون که ایا MPH برای هیات علمی لازم هست یا نه؟ :)،این از اون متوجه نشدنای خوب بود که از یه سوال بیشتر جلوگیری کرد:))
موفق و شاد باشی
ممنون که مجدد متن رو بررسی کردی. نه هیچ لزومی نداره.
(هیات علمی‌هایی که MPH خوانده‌اند حقوق دریافتی ماهانه‌ی بیشتری خواهند داشت)
روز بخیر
سلام امیرعلی،امیدوارم حالت خوب باشه.چندتا سوال دارم
۱.نوشتی که کسانی MPH میخونن که بخوان رییس بیمارستان و یا هیات علمی بشن.یعنی تنها کسانی میتونن رییس یا هیات علمی بشن که MPH رو خونده باشن؟؟میشه اینو نخوند و رییس یا هیات علمی شد؟
۲.این دوره در چه زمانی برگزار میشه،منظورم اینه که در دوره علوم پایه میشه برایMPH شرکت کرد؟یا مثلا دردوره بالینی یا…،ایا اصلا موازی با پزشکی خونده میشه یا باید تحصیل پزشکی رو برای مدتی قطع کرد؟
۳.اگر کسی قصد ادامه تحصیل پزشکی در خارج از کشور رو داشته باشه،داشتن MPH ضروری هست؟یا بهتره که داشته باشیم؟یا اصلا مهم نیست برای تحصیل از خارج کشور؟
۴.دانشجویان استعداد درخشان شامل چه دانشجوهایی میشه؟
۵.به نظرت جدای از داشتن کلاس،خوبه که MPH رو مطالعه کرد؟برای یک دانشجوی پزشکی؟
۱. برای این که مطمئن بشم یک بار دیگه پُست خودم! رو خوندم؛ اصلاً نگفتم که برای هیات علمی شدن نیاز هست. اگر قسمتی از متن این طور القا می‌کنه لطفا عیناً بنویس تا لحن بیان رو عوض کنم. بله، میشه این رو نخوند و رئیس بیمارستان هم شد (حداقل تا امروز).
۲. بله از همان دوران علوم پایه می‌تونید شروع کنید. موازی با پزشکی هم می‌شود خوانده شود که ممکن هست یک سری شرایط داشته باشد. (مثلا جز استعداد درخشان باشید یا معدل از حدی کمتر نباشه)
۳. کلاًداشتن رزومه قوی برای تحصیل در خارج خوبه اما این که حتما باید MPH خوانده باشید، نه.
۴. یه لیست بلند و بالا داره و با توجه به تغییراتی که معمولا در بخشنامه ها ایجاد میشه ترجیح میدم چیزی ننویسم. (رتبه‌های زیر ۵۰۰ کشور، رتبه یک ورودی برای دو ترم پشت سر هم، جز ۴۰ نفر اول آزمون‌های علوم پایه یا پره انترنی، مدال آور المپیادها و…)
۵. در جواب این سوال، یک پست نوشتم. 😉
سلام .خیلی ممنونم که این پست رو نوشتی .من به پژوهش در زمینه نوروساینس و علوم رفتاری خیلی علاقه دارم و همینطور در زمینه مغز واعصاب .همیشه برام سوال بوده که تو ایران چطور می تونم همزمان با پزشکی عمومی این رشته رو هم بخونم.ممنون بابت توضیحات
آقای دکتر رستگار برای من یک سوال پیش اومده که ممنون میشم،پاسخ بدید.
به نظر شما برای افراد علاقمند به پژوهش در حوزه پزشکی گذراندن دوره MD_phD
مناسب تر هست یا MD_MPH؟(البته با توجه به اینکه علاقه ای به کارهای مدیریتی و سیاست ندارم.)
البته این رو میدونم که داشتن مدرک MD_phD امتیاز بالاتری نسبت به MPH ،برای پذیرش در طرح پزشک پژوهشگر داره .
پیشاپیش از پاسخگویی شما سپاسگزارم .
سلام ساینا،
شاید بهتر باشه این طور جواب بدم. MPH را معمولاً پزشکانی می‌خوانند که کار بالینی انجام می‌دهند. (به کلمه معمولاً دقت کن لطفا) یا این که کارها و مطالعات اپیدمیولوژیک را دنبال می‌کنند (تخصص پزشکی اجتماعی).
اما فاز PhD متفاوت هست؛ مسیر زندگی و کاری شما کاملاً عوض می‌شود. مثلا کسی که PhD فیزیک پزشکی می‌خواند یا علوم اعصاب (Neuroscience) یا مثلا آموزش پزشکی را ادامه می‌دهد. (که خودش دوره جداگانه Ms برای دانشجویانی که همزمان می‌خواهند دو رشته بخوانند هم دارد)
همچنین یک سری رشته‌های کم طرفدارتر اما «به نظر من» خاص‌تر مثل اخلاق پزشکی، فلسفه پزشکی و… که این‌ها رو هم میشه به عنوان PhD ادامه داد.
فکر می‌کنم این که می‌خواهی پژوهشگر بشوی خیلی برای جواب دادن به این سوال مناسب نباشد. این که می‌خواهی وقتت را در چه مسیری برای پژوهش کردن صرف کنی سوال مناسب‌تری هست. می‌خواهی در سطح پایه و Basic کار کنی احتمالا PhD گزینه‌ی بهتری باشد. می‌خواهی در سطح کلان به موضوع سلامت بپردازی احتمالا MPH مناسب‌تر باشد.
امیدوارم توانسته باشم جواب سوالت را داده باشم.